Saturday, October 4, 2014

ඔස්කාර් එපා කියූ මාර්ලන් බ්‍රැන්ඩෝ...

                                       හෙතෙම තම රංගන ප්‍රතිභාව තුලින් ලෝක අවධානය දිනාගත් විශිෂ්ටයෙකි.ඇතැමුන් පවසන පරිදි ඔහු තමන් ජීවත් වූ පරම්පරාව තුල සිටි විශිෂ්ටතම සිනමා රංගධරයාය.ඔහු අන් කිසිවකු නොව මාලන් බ්‍රැන්ඩෝය.තාත්වික රංගනය තුලින් නිබඳ ප්‍රේක්ෂක ආකර්ෂණය දිනාගත් මොහු මුල්වරට ජනප්‍රියතාවයට පත්වන්නේ 1951 වසරේ A Streetcar Named Desire සිනමාපටය සමඟිනි.එය ඔහු එවකට පැවති ඔස්කාර් සම්මාන උළල සඳහා නිර්දේශ වීමට හේතුවිය.එමෙන්ම එය ඔහු ඔස්කාර් උළෙලක් සඳහා නිර්දේශ වූ ප්‍රථම අවස්ථාවද එය විය.සාර්ථක සිනමා රංගනයන් කිහිපයකට පසු ඔහු 1954 වසරේදී On the Waterfront චිත්‍රපටය සඳහා එවක පැවති ඔස්කාර් උළලේ හොඳම නළුවා බවට පත්විය.නමුත් 1960 දශකය තුල ඔහු රංගනයේ යෙදුනු චිත්‍රපට බොහොමයක් අදායම් අතින් එතරම් යහපත් ප්‍රවණතාවයක් පෙන්නුම් නොකරන ලදී (box office failures) .1970 උදාවත්ම දශකයකට ආසන්නව පැවති අයහපත් තත්වය දුරලමින් 1972 වසරේ තිරගත වූ The Godfather චිත්‍රපටයත් සමඟ තම රංගනයේ විශිෂ්ටත්වය නැවතත් ඔහු පෙන්නුම් කලේය.එය ඉහල ආදායම් වාර්ථා අත්කරගත් අතර ඔස්කාර් සම්මාන උළලේ හොඳම චිත්‍රපටය,හොඳම නළුවා සහ හොඳම තිරපිටපත යන අංශ යටතේ සම්මානයට පාත්‍ර විය. මෙම චිත්‍රපටයේ Vito Corleone නම් චරිතය බ්‍රැන්ඩෝ  නිරූපණය කලේය.The Godfather චිත්‍රපටය එතෙක් මෙතෙක් ලෝක සිනමාවේ බිහිවූ විශිෂ්ටතම චිත්‍රපට අතරින් එකක් ලෙස සැලකේ.මෙම චිත්‍රපටය මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ ගේ පුනරාගමනය සිදුවූ චිත්‍රපටය ලෙස සැලකේ.ඇමෙරිකාවේ විසූ ඉතාලි සම්භවයකින් යුතු ලේඛකයෙක් වන Mario Puzo ගේ The Godfather නවකතාව පදනම් කොටගෙන මෙම චිත්‍රපටය නිර්මාණය විය.

මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ The Godfather හි Vito Corleone ලෙසින්
                                 සැබවින්ම මෙම ලිපියට අදාල වන සිදුවීම හා එහි පසුබිම මෙම චිත්‍රපටය සම්මානයට නිර්දේශ වූ 45 වන ඔස්කාර් උළෙල හා බැඳී පවතී.ඔස්කාර් සම්මාන උළෙලක හොඳම නළුවා වීම යනු රංගන ශිල්පියෙක්ට ලැබිය හැකි ඉහලම ගෞරවයකි.නමුත් 1973 වසරේ පැවති ඔස්කාර් උළෙලේදී එම ගෞරවය ප්‍රතික්ශේප කිරීමට මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ තීරණය කලේය.ජයග්‍රාහකයාගේ නම නළු Roger Moore (James Bond චරිතය වැඩිම වාරගණනක් මෙතෙක් රංගනයේ යෙදී ඇත්තේ Roger Moore විසින්ය.) විසින් ප්‍රකාශයට පත් කලවිට කාගෙත් අවධානය දිනාගනිමින් වේදිකාවට පිවිසියේ රතු ඉන්දියානු කතකි.ඇය නමින් Sacheen Littlefeather වූ අතර උපතින් රතු ඉන්දියානු ඇපචේ ගෝත්‍රික කතක් විය.රතු ඉන්දියානුවන්ගේ සිවිල් අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටි ක්‍රියාකාරිනියක් වූ ඇය එවකට  National Native American Affirmative Image නම් කමිටුවේ සභාපති ධූරය හෙබවූවාය.කුඩා ලියමනක්ද සහිතව වේදිකාවට පිවිසි ඇය තමා හඳුන්වාදීමෙන් අනතුරුව මෙලෙස කතාවට මුල පිරුවාය.

"I'm representing Marlon Brando this evening and he has asked me to tell you that he very regretfully cannot accept this very generous award. And the reasons for this being are the treatment of American Indians today by the film industry.................."
 
Sacheen Littlefeather
කාලය සීමිත බැවින් කෙටියෙන් අවශ්‍ය කරුණු ඉදිරිපත් කල ඇය උත්සවයෙන් පසු මාධ්‍ය හමුවේදී විස්තරාත්මකව අදහස් දැක්වීම සිදුකිරීමට බලාපොරොත්තු වන බව ප්‍රකාශ කර සිටියාය.ශාලාවේ සිටි ඇතැමෙක් ඇයගේ කතාව අතරතුර ඇයට අප්‍රසාදජනක බව හඟවමින් ශබ්ද නැගූ අතර තවත් පිරිසක් ඇය දිරිගන්වමින් අත්පොලසන් දෙන්නට විය.ඇයගේ කතාවත් සමඟ බ්‍රැන්ඩෝ සම්මාන උළෙල ප්‍රතික්ශේප කිරීමට හේතුවූ කරුණු හෙළිදරව් විය. එය මෙලෙසය.        

                                1973 යනු ස්වදේශික රතු ඉන්දියානුවන්ට ඇමෙරිකානු සිනමාව,රූපවාහිනී මාධ්‍ය තුල කුඩම්මාගේ සැලකිලි ලැබෙමින් පැවති කාල වකවානුවකි.කිසිදු ප්‍රධාන චරිතයක් ස්වදේශිකයකුට ලබා නොදීම මෙන්ම හුදෙක් සිනමා කර්මාන්තයේ අතිරේක කටයුතු සඳහා පමණක් සහභාගී කර ගැනීම සිදුවෙමින් පැවතිණි.මෙම කාලසීමාව වනවිට තවත් අර්බුදයක් උද්ගතවෙමින් පැවතිනි.දකුණු ඩැකෝටා ප්‍රාන්තයේ පිහිටා ඇති Wounded Knee නම් ප්‍රදේශයේදී  The American Indian Movement (AIM) සාමාජිකයන් හා ඇමෙරිකානු ෆෙඩරල් නිලධාරීන් අතර පැවති ගැටුමයි.(දෙපර්ශවය අතර දරුණු ගැටුම් පැවති අතර 1973 මැයි 8 වනදා AIM නායකයන් යටත් වීම සිදුවිය.මෙම ප්‍රදේශය තුල 1890 වසරේදී පවා ඇතිවූ ගැටුම් හේතුවෙන් ඇමෙරිකානු රජයේ හමුදා මඟින් ස්වදේශික රතු ඉන්දියානුවන් විශාල වශයෙන් ඝාතනය විය.)

කෙසේ හෝ මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ සිදුකල මෙම ක්‍රියාව මඟින් ස්වදේශික රතු ඉන්දියානුවන් මුහුණදෙමින් සිටි අවාසනාවන්ත තත්වය මිලියන සංඛ්‍යාත ප්‍රේක්ෂක ජනතාව හමුවේ ප්‍රකාශ කොට ඊට අවධානය ලබාගැනීමට හැකිවිය.

No comments:

Post a Comment